ANKARA (İGFA) – Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nde, öğretim programları ortak metninde yer alan bilgilere göre sosyal bilimlerde yerli ve yabancı literatür, alanın kendine özgü yapısı ve çağın gereklilikleri göz önünde bulundurularak 21. yüzyıl becerileriyle güçlü ilişkileri olan 17 alan becerisi belirlendi. Bunlar, “zamanı algılama ve kronolojik düşünme”, “kanıta dayalı sorgulama ve araştırma”, “tarihsel empati”, “değişim ve sürekliliği algılama”, “sosyal katılım”, “girişimcilik”, “mekansal düşünme”, “coğrafi sorgulama”, “coğrafi gözlem ve saha çalışması”, “harita”, “tablo, grafik, şekil ve diyagram”, “mantıksal muhakeme”, “felsefi sorgulama”, “felsefi muhakeme”, “felsefi düşünce ortaya koyma”, “eleştirel sosyolojik düşünme”, “tarihsel sorun analizi ve karar verme” becerileri olarak sıralandı.
Sosyal bilgiler dersi yeni öğretim programının geliştirilme sürecinde köklü bir anlayış değişikliğine gidildi. Öğretim programında öğrencilerin ihtiyaç duyabilecekleri bilgiler uygun zihinsel becerilerle bütünleştirildi, bilgi ve becerinin bir arada yansıtıldığı öğrenme hedefi olarak şekillendirildi.
Program, bireye toplumsal konularda ihtiyaç duyduğu becerileri kazandırmak amacıyla, sosyal bilimlerin bakış açısı ve disiplinler arası bir anlayışla beceri örgüsü temelli öğretim programı modeline uygun bir şekilde tasarlandı.
Programda yer alan konularda yatayda ve dikeyde bütünlük sağlandı. Yatayda yer alan konular öğrencinin yaşadığı çevre, yaşadığı il, ülke ve küresel bağlamda ele alınırken dikeyde ilkokul düzeyinde hayat bilgisi, insan hakları ve vatandaşlık; ortaöğretimde ise tarih ve coğrafya dersleriyle bütünlük sağlandı. Bu bütünlük sağlanırken konu tekrarından kaçınıldı ve uygun becerilerle birleştirilerek öğrenme hedefleri oluşturuldu.
DEĞİŞİKLİKLER
Sosyal bilgiler müfredatına “teknoloji ve sosyal bilimler” teması eklendi. Böylelikle teknoloji kavramı yalnızca sosyal bilimler ve toplumsal yaşamla ilişkisi bağlamında ele alındı. Ulaşım ve iletişim teknolojilerindeki gelişmelerin kültürel etkileşimdeki rolü, vatandaşlık haklarının kullanımında dijitalleşme ve teknolojik gelişmelerin etkileri gibi konular üzerinde duruldu.
“Üretim, dağıtım, tüketim” teması yerine öğrencinin bir ürünün üretim, dağıtım ve tüketim süreçlerini sebep sonuç bağlamında incelemesinin önemli olduğu düşüncesinden yola çıkılarak “hayatımızdaki ekonomi” teması eklendi.
“Ortak Mirasımız” öğrenme alanında oyun ve oyuncak tarihi, aile tarihi, ortak kültürel mirasımız, Anadolu’nun ilk yerleşim yerlerindeki sosyal yaşam, Mezopotamya ve Anadolu medeniyetlerinin ortak kültürel mirasa katkıları üzerinde duruldu.
OSMANLI DEVLETİ’NİN BİR CİHAN DEVLETİ OLMASINDAKİ POLİTİKALAR MÜFREDATTA
Türkistan coğrafyasında kurulan ilk Türk devletlerinin medeniyete katkılarına, İslamiyet’in kabulüyle Türk sosyal ve kültürel hayatında yaşanan değişimlere, Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslamlaşması sürecine, Osmanlı Devleti’nin bir cihan devleti hâline gelmesinde etkili olan politikalara, değişen dünya dengeleri karşısında Osmanlı Devleti’nin uygulamaya koyduğu yeniliklere ve Osmanlı kültür ve medeniyetine değinildi.
